Hazır Protez Göz (Fabrikasyon Protez Göz)
Hazır protez göz olarak adlandırılan protez gözler, önceden üretilen, standart ölçü ve renk seçeneklerine sahip olan yapay gözlerdir. Bu tip protezlerin amacı; hastanın yaşamış olduğu göz kaybı veya gözün cerrahi müdahale sonucu çıkarıldığı durumlardan sonra kişinin yüz estetiğini ve simetrisini yeniden kazanmasıdır.
Özellikleri ve Kullanım Alanları
Önceden Üretilmiş Yapı: Fabrika ortamında standart ölçülerde üretilen hazır protez gözler, kişiye özel olmadığından her hasta için özel ölçü ve renk uyumu aranmaz. Bu protez gözü tercih edecek olan hastaların mutlaka bunu önceden bilmesi gereklidir.
Maliyet ve Uygunluk: Kişiye özel tasarlarmış protezlere göre hazır protez göz fiyatları genellikle daha ekonomik bir seçenek olarak karşımıza çıkar.
Geçici veya Kalıcı Çözüm: Hastanın durumundaki aciliyetine veya özel protez göz imkanının zor olduğu koşullarda, fabrikasyon protez gözler geçici ya da kalıcı bir çözüm olarak tercih edilebilir.
Malzeme: Hazır protez gözler genel olarak akrilik gibi malzemelerden imal edilerek, doğal göz görünümünü taklit etmek amacıyla renklendirme işlemi yapılır.
Hazır Protez Göz Mü, Kişiye Özel Protez Göz Mü?
Protez gözlerin birçok çeşidi bulunmaktadır. Hastanın yaşı, sağlık ve göz durumu, maliyet gibi pek çok konu hangi göz protezinin ona daha uygun olacağı konusunda bir sonuç çıkarır.
Kişiye özel protez göz, özellikle estetik ve konforu göz önüne aldığımızda daha başarılı sonuçlar ortaya çıkarır. Ancak maliyet ve zaman kısıtlamalarına bakılacak olursa, acil veya geçici çözümler için hazır protez göz de tercih edilebilir.
Peki, en çok tercih edilen protez göz seçenekleri arasında bulunan hazır protez göz ve kişiye özel protez göz ne gibi farklar ortaya koyar? Artı ve eksileri nelerdir? Kimler hangi protez gözü tercih etmelidir?
Hazır Protez Göz (Fabrikasyon Protez Göz)
- Hızlı ve Ekonomik: Kişiye özel üretime nazaran standart ölçülerde yapılmasından dolayı, maliyeti genellikle daha düşüktür ve teslimi daha hızlıdır.
- Sınırlı Uyum: Hazır ölçülerde üretildiğinden, kişinin doğal göz rengi ve şekline tam olarak uyum sağlamayabilir; bu da estetik açıdan hastayı tatmin etmeyebilir.
- Geçici Çözüm: Acil olan durumlarda ya da kişiye özel protez göz yapılma imkânı bulunmadığında tercih edilebilir bir seçenektir fakat uzun vadeli kullanım için ideal olmayabilir.
Kişiye Özel Protez Göz (Hareketli Protez Göz)
- Uyum ve Estetik: Hastanın iris rengi, göz çukuru ve yüz yapısına göre özel olarak tasarlandığından, çok daha doğal ve simetrik bir görünüm kazandırır.
- Konfor: Hastadan alınan birebir ölçülere göre üretildiği için yerleşimi daha rahat ve uzun süreli kullanımda daha az rahatsızlık ortaya çıkarır.
- Maliyet ve Zaman: Üretim süreci kişiye özel olduğu için maliyeti daha fazla olabilir ve hazırlanma süresi diğerlerine göre daha uzundur.
Göz Protezi Hangi Durumlarda Uygulanır?
- Gözlerde bir hasar veya enfeksiyon sonrasında görmeme ve küçülme gözlemlendiyse,
- Yaşanmış bir travmanın ardından görme kaybı gelişmişse ve göz bütünlüğü bozulmuşsa,
- Glokom gibi kontrolsüz göz tansiyonunun neden olduğu körlük gelişmiş ve gözde büyüme olmuş ise,
- Çeşitli nedenlere bağlı olarak görme kaybının yaşanması durumunda ve göz yokluğunda,
- Retinoblastoma (Göz tümörü) durumunda.
Bunlar gibi birçok durum göz protezlerinin tercih edilme sebeplerinden olabilir. Siz veya yakınınız bu gibi nedenlere bağlı olarak protez göz kullanımına ihtiyaç duyuyorsa, Efol Protez Göz Merkezi’mizde muayene olarak uzman kadromuzla kişiye özel sunulan tedavi seçeneklerini ve en uygun ekonomik protez göz seçeneklerini öğrenmeniz mümkün.
Protez Göz Ameliyatı Nedir ve Nasıl Yapılır?
Protez göz ameliyatı olmak için ilk şart oküloplasti göz doktorları tarafından bir muayene ve değerlendirme olacaktır. Sonrasında eğer hasta uygun bulunursa, cerrahi teknikler kullanılarak göz kaslarına bir pozisyon verilir ve göz yuvasına implant yerleştirilir. İmplant yerleştirildikten hemen sonra cerrahi dikişler uygulanır ve gözün doğru pozisyonda kalması sağlanmış olur. Ameliyat sonrası göz çevresinde hasar oluşmuşsa doktorun gerek görmesi halinde o dokular da düzeltilebilir.
Protez Gözler Hangi Malzemeden Yapılır? Ne Kadar Dayanıklıdır?
Protez gözler türüne ve yapıldığı malzemeye göre dayanıklılık açısından değişiklik gösterebilir. Bunun dışında kişinin protez gözü nasıl kullandığı, bakımlarını nasıl ve ne kadar sıklıkla yapmış olduğu dayanıklılığını doğrudan etkileyen bir faktör olarak karşımıza çıkar. Protez gözün hangi malzemeden yapıldığını ve ne kadar dayanıklı olduğunu birlikte inceleyelim.
Kullanılan Malzeme
Genellikle akrilik (PMMA – Polimetil Metakrilat) malzemeden üretilen protez gözlerin yanı sıra, bazı eski modellerde cam kullanılmış olduğunu da görürüz. Ancak günümüze bakıldığında akrilik protez gözler daha yaygın olarak kullanılmaktadır.
Akrilik Protez Gözler
Günümüzde en yaygın kullanılan malzeme olarak karşımıza çıkar.
Hafiftir, dayanıklıdır ve biyouyumlu (vücuda zarar vermeyen) bir yapıdan oluşur.
Kolay şekil alabilir ve kişiye özel protez göz üretimi için uygundur.
Alabilecekleri darbelere ve çizilmelere karşı cam protezlere göre daha dayanıklıdır.
Cam Protez Gözler
Nadir kullanılan bir protez göz çeşididir.
Eski dönemlerde sıkça tercih edilmiştir fakat günümüzde pek tercih edilmez.
Cam olduğu için doğal göz parlaklığına daha yakın bir görünüm sağlar.
Daha kırılgandır, bundan dolayı düşmelere ve darbelere karşı dayanıksızdır.
Dayanıklılığı ve Ömrü
Akrilik protez gözler, uygun bakım ve düzenli kontrollerle 5 ila 7 yıl boyunca kullanılabilir. Ancak bazı durumlarda 10 yıl veya daha uzun süre kullanılabilmektedir.
Protez göz, kullanıma bağlı olarak zaman içinde yüzeyinde aşınmalar veya renk değişimleri gösterebilir.
Cam protez gözler, darbelere karşı dayanıksız olduğu için kırılma riski taşır ve bu nedenle daha kısa ömürlüdür.
Protez Gözler Ne Kadar Dayanıklıdır?
Protez gözler, düzenli olarak bakımı yapıldığında kişiye uzun süreli kullanım sunacaktır. Günlük olarak temizlenmesi ve düzenli cilalanması gerekir.Hastanın kullanım alışkanlıkları protezin ömrünü doğrudan etkileyen bir diğer etkendir. Yanlış kullanımı (örneğin; yere düşürmek, sert cisimlerle temas ettirmek) ömrünü kısaltabilir.Vücut anatomisindeki değişimler de protez gözlerin ömrünü etkiler. Örneğin; zamanla göz çukuru yapısında farklılaşmalar olabilir, bu da protezin yenilenmesini gerektirebilir.Uzun süreli kullanımlarda protezin yüzeyinde mikro çizikler meydana gelebilir. Bu çizikler bakteri birikmesine neden olabileceğinden, belirli periyotlarda mutlaka cilalama işleminin yapılması gerekir.
Protez Göz Nasıl Çıkarılıp Takılmalı?
El Yardımı ile Çıkarma
- Öncelikte ellerinizin temiz olduğundan emin olun.
- Sonrasında alt öz kapağınızı işaret parmağınızla aşağıya doğru çekerek, yukarı doğru bakın ve parmağınızı kulağınıza doğru hafifçe kaydırın.Protez alt göz kapağınızın üstüne doğru gelmiş olacaktır.
- Diğer elinizle nazikçe protezi tutup göz yuvanızdan çıkarın.
El Yardımı ile Takma
- İşaret parmağınız ile üst göz kapağınızı yukarıya doğru kaldırın.
- Diğer elinizle protezinizin üst tarafını göz kapağınızın içine yerleştirin.
- Üst göz kapağınızı bırakın ve yine aynı elinizle alt göz kapağınızı aşağıya doğru hafifçe çekerek, diğer elinizle protezinizi göz yuvanıza oturtun.
Vantuz Yardımı ile Çıkarma
- Bir elinizle vantuzun ağız kısmını protezin üzerine yavaşça dokundurun ve içi hava dolu bombeli kısmını sıkıp bırakın. Vantuz proteze yapışmış durumda olacaktır.
- Diğer elinizle alt göz kapağınızı aşağıya doğru çekin.
- Vantuzun ucundaki protezin ilk olarak alt kısmının dışarıya çıkmasını sağladıktan sonra protezinizi tamimiyle göz yuvanızdan çıkarın.
Vantuz Yardımı ile Takma
- Vantuzun ağız kısmını protez gözünüzün üzerine dokundurun ve içi hava dolu bombeli kısmını hafifçe sıkıp bırakın. Vantuz proteze yapışacaktır.
- İşaret parmağınız ile üst göz kapağınızı yukarıya doğru kaldırdıktan sonra diğer elinizle protezinizin üst tarafını göz kapağınızın içine vantuz yardımı ile yerleştirin.
- Üst göz kapağınızı bıraktıktan sonra aynı elinizle alt göz kapağınızı aşağıya doğru çekin.
- Vantuzla tutmuş olduğunuz proteziniz göz yuvanıza oturduğunda alt göz kapağınızı bırakın ve protezi bırakması için vantuzun bombeli kısmını tekrar sıkın.
Protez Göz Nasıl Temizlenir?
Protez gözler kullanıldıkça protezin yüzeyi protein toplamaya başlar. Bundan dolayı birikmiş olan bu proteini ayda bir yıkayarak temizlemek oldukça önemlidir. Temizliği yapılmamış protezler göz kapaklarına ve göz yuvasına zaman içerisinde zarar verebilir. Protezi temizleme süresinin bir ayı geçmemesi tavsiye edilir.
Protez göz temizleme işlemini şu sıralamaya göre yapabilirsiniz;
- Elleri sabun ve ılık su ile yıkayıp, dezenfekte edin.
- Sonrasında eğer varsa protezinizde birikmiş olan proteinler ılık su ve bebek şampuanı ile nazikçe ovalayarak temizleyin. Temizlik esnasında yalnızca su ve bebek şampuanı kullanın.
- Son olarak ise kuru ve yumuşak bir havlu yardımı ile protezinizi bastırmadan kurulayın.
- Bunun dışında protezlerde birikmiş olabilecek proteini ılık su ile ıslatılmış bir havlu ile temizleyebilirsiniz. Efol Protez Göz olarak tavsiyemiz her 6 ayda bir protezinizi aldığınız yere götürerek cilasının yapılmasını ve yenilenmesini sağlamanızdır.
Protez Göz ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Göz Protezi Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Protez göz ameliyatı sürecini iki aşamalı olarak düşünebiliriz. Ameliyat aşaması ve protezin yapım aşaması.
Ameliyat Aşaması
Protez gözün düzgünce oturması, göz ve göz kapaklarıyla uyum içinde hareket etmesi için göz yuvasının proteze hazır olması gereklidir. Protez yapılacak olan hastaların gözleri çoğunlukla ya çok küçüktür ya da anatomik olarak şekil bozuklukları vardır. Veyahut gözler çok büyüktür.
Bu aşamada ameliyatla göz içi dokuları alınarak, sfer olarak adlandırılan bilye benzeri bir madde göz içine yerleştirilir. Ameliyatlar çoğunlukla genel anestezi ile yapılır. Ameliyat süresi hastanın durumuna göre değişmekle birlikte aşağı yukarı 30 dakika ile bir saat arasındadır. Ameliyat sonrasında hastaların hastanede kalmasına gerekmez, hemen taburcu olabilirler.
Protez Yapım Aşaması
Birinci aşamayı sağlıklı bir şekilde atlatmış olan hastalar ameliyattan yaklaşık 2 ay sonra protez yapım aşamasına geçilebilir.
Ameliyat Sonrası İyileşme Ne Kadar Sürer? Ne Zaman Protez Yapılır?
Ameliyat sonrası gözlerde bir miktar şişlik, kızarıklık olabilir, bu normaldir. Şişlik ve kızarıklık genellikle bir hafta on gün sonra geçmiş olur. Ameliyattan hemen sonra çoğunlukla hastalar o gün taburcu edilir fakat bazı durumlarda bir gün hastanede misafir edilmesi gerekebilir.
Ameliyatta eriyen dikişler kullanmak tercih edelir. Bu dikişler de yaklaşık bir ya da bir buçuk ay sonra kendiliğinden erimiş ve düşmüş olur. Ortalama olarak iki ay sonra göz yuvası iyileşmiş ve proteze uygun hale gelir. Bundan aşamadan sonra protez yapımına geçilebilir.
Hareketli Protez Göz Yapılabilir Mi?
Hastalarımız tarafından en çok sorulan ve en önemli olanlardan biridir bu. Şunu belirtmeliyiz ki protez göz hiçbir zaman doğal göz gibi hareket etmez. Yalnız bazı ameliyat teknikleri sayesinde ve hastanın gözünün bu duruma uygun olması şartı ile protez göze bir miktar hareket kazandırılabilir.
Hazır Protez Göz Kullanabilir Miyim?
Tabii ki hazır protez göz bir diğer adıyla fabrikasyon protez göz de tercih edilebilir. Fakat bizler kesinlikle hazır protez gözün ilk tercihiniz olmasını istemeyiz. Bunun nedeni protez ile alttaki göz boşluğunun ya da gözün uyumu ve dengesinin çok önemli olmasıdır. Eğer bir dengesizlik durumu varsa bu zamanla alttaki göz, göz kapakları ve forniks olarak adlandırdığımız kapakların iç tarafındaki çukurluğa zarar verebilir. Zaman içinde protez dahi kullanılamayacak bir hal ortaya çıkabilir.